Mark Twain zauważył, że ludzie owładnięci jakąś ideą są uważani za głupców, dopóki ta idea nie odniesie sukcesu. Podobnie jest z osobami kreatywnymi. Spróbujmy im pomóc - oto katalog pytań, które warto zadawać.
1. Pytania innowacyjne - stawiane podczas sesji szukania nowych rozwiązań. Wykorzystujemy tu paradoksalną zmianę stanu rzeczy i prowokacje:
⇨ co by było jakby to było mniejsze, większe, odwrócone na drugą stronę?
⇨ jakby to podzielić, połączyć, coś wyeliminować?
⇨ dodać jakiś kolor, jakąś cechę?
⇨ jakby to było postawione odwrotnie, jakby to znikło, jakby to było wielkie jak góra?
2. Pytania rozwijające wyobraźnię polisensoryczną (wielozmysłową) i umiejętność wizualizacji pojęć abstrakcyjnych:
⇨ gdyby to miało kształt - to jaki?
⇨ gdyby to miało dźwięk - to jaki?
⇨ gdyby to miało kolor - to jaki?
⇨ gdyby to miało zapach - to jaki?
⇨ gdyby to miało swój specyficzny sposób poruszania się, to jak by się poruszało?
⇨ gdyby mogło mówić - to co by powiedziało?
⇨ gdyby był porą roku - to jaką?
⇨ gdyby był książką - to jaką?
⇨ gdyby był muzyką - to jaką?
⇨ gdyby był instrukcją - to czego?
i następnie dalej:
⇨ jak to pojęcie/problem można wyrazić poprzez kształt (ruch, kolor)?
⇨ jak ten kolor można by wyrazić gestami, zatańczyć?
⇨ jakby ten dźwięk zamienić na kształt?
3. Pytania ułatwiające transfer (przeniesienie) wiedzy i umiejętności na obszary praktyczne, życiowe, bezpośrednie zastosowanie:
⇨ gdzie to można zastosować w życiu?
⇨ jak to można wykorzystać na co dzień?
⇨ co by się stało, jakby tego nie było lub ludzie by o tym nie wiedzieli?
⇨ co musiałbyś jeszcze wiedzieć, aby odnaleźć zastosowanie tego w codziennym życiu?
4. Pytania ewaluacyjne instalujące pożyteczny nawyk ewaluacji procesów oraz wyciąganie korzyści z każdego doświadczenia życiowego:
⇨ co było dla mnie najtrudniejsze?
⇨ co było najłatwiejsze?
⇨ co czułem, kiedy działo się to i to?
⇨ co przyniosło mi największe zadowolenie?
⇨ co mi najbardziej przeszkadzało?
⇨ a co ułatwiało?
⇨ co było dziwne?
⇨ jak bym postąpił w sytuacji drugiej szansy?
⇨ czego się nauczyłem o samym sobie?
5. Pytania optymalizujące działanie, czyli pytania typu kaizen, wynikające z postawy nieustannego myślenia o LOS (tj. Lepszy Obrót Sytuacji):
⇨ jak można to zrobić lepiej?
⇨ jak można to zrobić 10... 100 razy lepiej?
6. Pytania o ekologię zmian. Tu chodzi o badanie możliwie wszechstronnie konsekwencji wprowadzenia zmian w określonym stanie rzeczy, strukturze, relacji; czyli co zmieni jeszcze ta zmiana.
⇨ po czym sprawdzę, że dana sprawa idzie w dobrym kierunku?
⇨ co się zmieni w danym obszarze (np. w moim życiu), kiedy wprowadzę to konkretne rozwiązanie?
⇨ czy jestem w stanie wytrzymać to psychicznie?
⇨ komu ta zmiana przyniesie korzyści?
⇨ czy korzyści zniwelują straty?
⇨ z czego ew. muszę zrezygnować?
⇨ czy jestem na to gotowy?
Na zakończenie moja ulubiona definicja kreatywności, którą dedukuję wszystkim odważnym: „Kreatywność to nagłe powstrzymanie się od głupoty” (Edward Lang - twórca polaroidu).
(Notka o autorze: Małgorzata Taraszkiewicz, psycholog, trener, Grupa Edukacyjna XXI, dyrektor ds projektów Instytutu Nowoczesnej Edukacji - www.ine.com.pl)
więcej:
http://www.edunews.pl/index.php?option=com_content&task=view&id= 865&Itemid=1